تعهد و گرایش به سمت اسلام، متعلق به عموم مردم

«إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَى‏ لَکُمُ الدِّینَ»؛ مقصود از واژه ی «الدِّین» در این آیه[1] و در هر جای قرآن که به صورت مطلق آمده باشد، «اسلام» است.

علاوه بر این که؛ الف و لام در کلمهی مزبور، عهد است[2] و نه استغراق؛ که در واقع اشاره به آیین حضرت ابراهیم علیه السلام دارد. و چون دین اسلام، تشریع الهی است فرمود: خداوند دین اسلام را برای شما اختیار نمود.

سؤال: چرا حضرت ابراهیم و یعقوب تعهد به دین اسلام را به فرزندان خودشان توصیه میکنند، در حالی که تعهد و تعبد به اسلام- و تسلیم شدن در برابر حق تعالی- به همه ی مردم تعلق دارد؟

در پاسخ به این پرسش سه وجه بیان شده است:

وجه اول؛ مرحوم طبرسی می فرماید: ذکر فرزندان به جهت اشفاق، ترحم و دلسوزی بر آنها بوده است، چرا که محبت پدر نسبت به فرزندان بیش از سایرین است؛ و همین محبت نیز، موجب پذیرش توصیهی پدر از جانب فرزندان را فراهم خواهد آورد.[3]

وجه دوم؛ به آیه ی 6 از سوره ی تحریم باز می گردد که فرمود: «یا أیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا قُوا أنْفُسَکُمْ وَ أهْلیکُمْ ناراً»، که در واقع این فرمان برای مؤمنین، یک تکلیف به حساب میآید.[4]

وجه سوم؛ به نظر ما، اشاره و توصیهی حضرت ابراهیم علیه السلام نسبت به فرزندان تنها از باب مصداق است، نظیر وصیت حضرت علی علیه السلام به حسنین علیهما السلام که در حقیقت سخنان حضرت برای امت اسلام، درس و یک نوع آموزش عمومی تلقی می شود لکن در قالب وصیت به دو فرزند بزرگوار ارائه شده است.

[1]. قرطبی، محمد بن احمد(1364هـ ش)ج‏2، ص136؛ ابیارى، ابراهیم(1405هـ ق)ج‏9، ص118؛ سبزوارى نجفى، محمد بن حبیب الله‏(1419هـ ق)ص25.

[2]. حسینى همدانى، سید محمد حسین(1404هـ ق)ج‏1، ص363؛ همچنین، ر.ک: طبرى، ابوجعفر محمد بن جریر(1412هـ ق)ج‏1، ص438.

[3]. طبرسى، فضل بن حسن‏(1372هـ ش)ج‏1، ص399؛ همچنین، ر.ک: آلوسى، سید محمود(1415هـ ق)ج‏1، ص387؛ و نیز، ر.ک: دخیل، على بن محمد على(1422هـ ق)ص30.