دعای مستمر حضرت ابراهیم و اسماعیل
«رَبَّنَا تَقَبَّلْ مِنَّا إِنَّکَ أنتَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ»؛ این جمله حکایت از دعای حضرت ابراهیم و اسماعیل دارد. و نیازی هم نبود که از واژه ی «قالا» یا «یَقُولان» استفاده شود چنانکه در آیه ی 23 و 24 از سورهی رعد نیز می فرماید: «و َالْمَلائِکَةُ یَدْخُلُونَ عَلَیْهِم مِّن کُلِّ بَابٍ * سَلامٌ عَلَیْکُم»؛ «أی؛ یقولون سَلامٌ عَلَیْکُم»، و یا آیه ی 93 از سوره ی انعام که میفرماید: «وَ الْمَلائِکَةُ بَاسِطُو أیْدِیهِمْ أخْرِجُوا أنفُسَکُمُ»؛ «أی؛ یقولون أخْرِجُوا أنفُسَکُمُ»، در حالی که واژه ی «یقولون» استعمال نشد.[1]
سؤال: حکمت این نکته چه بود که از استعمال دو واژه ی «قالا» یا «یَقُولان» پرهیز شد؟
جواب: سرّش این است که زمزمهی حضرت ابراهیم و اسماعیل از شروع تا پایان این دعا بود که به طور مستمر میگفتند: «رَبَّنَا تَقَبَّلْ مِنَّا»؛[2] شاهد این سخن، کلمه ی «یرفَع» میباشد که فعل مضارع بوده و دالّ بر استمرار است. بنابراین، چنین نبود که این دعا را تنها پس از اتمام ساختمان کعبه به زبان آورده باشند، بلکه همواره و به طور مستمر دعای مزبور را زمزمه می نمودند.