ملازم بودن جامعه ی اسلام با رهبر دینی در آیه ی 87 سوره ی بقره
«وَ قَفَّیْنَا مِن بَعْدِهِ بِالرُّ‌سُلِ»؛ کلمهی «قَفَّینَا» فعل ماضی، متکلم مع الغیر و ضمیرِ «نَا» فاعلِ آن است.[1] ابن منظور میگوید: «قَفَاه؛ قَفْواً و قُفُوّاً و اقْتَفَاه و تَقَفَّاه»، یعنی «او را تبعیت کرد».[2] چنانکه «قاموس» هم کلمه ی مزبور را به همین شکل معنا کرده و مینویسد: «تَقفیة»، تابع کردن و کسى را در پشتِ سرِ دیگرى قرار دادن است، ایشان در ادامه میگوید: اصل این کلمه از «قَفا»- به معنای پشت گردن- است.[3] کلمه ی مزبور حکایت از آن دارد که جامعه ی اسلامی در هیچ زمانی از أزمنه، بدون رهبر دینی الهی نخواهد بود؛ چنانکه در همین آیه بدان اشاره شده و فرمود: به دنبال هر پیامبری پیامبر دیگری را فرستادیم. و در آیه ی 44 از سورهی مؤمنون نیز به این نکته ی مهم اشاره کرد و فرمود: «ثُمَّ أرْ‌سَلْنَا رُ‌سُلَنَا تَتْرَ‌ى».[4]
سؤال: تعداد انبیائی که خداوند پس از حضرت موسی علیه السلام پی در پی فرستاد، چند تن بود؟
جواب: در این رابطه دو نقل وجود دارد: طبق نقلی این عده را «چهار هزار تن»[5] و طبق نقلی دیگر تعدادشان را «هفتاد هزار نفر» اعلام شدهاند.[6]
[1]. ر.ک: صافى، محمود بن عبدالرحیم(1418هـ ق)ج1، ص190.
[2]. ابن منظور، محمد بن م‍ک‍رم(1414هـ ق)ج15، ص194.
[3]. قرشى، سید على اکبر(1371هـ ش)ج6، ص23؛ همچنین، ر.ک: قرشی، سید علی اکبر(1377هـ ش)ج1، ص187؛ و نیز، ر.ک: طباطبایى، سید محمد حسین(1417هـ ق)ج1، ص219.
[4]. موسوى سبزوارى، سید عبدالأعلى(1409هـ ق)ج1، ص319.
[5]. حائرى تهرانى، میر سید على(1377هـ ش)ج1، ص229؛ آلوسى، سید محمود(1415هـ ق)ج1، ص316.
[6]. حقّی بروسی، حقى بروسوی، اسماعیل(1405هـ ق)ج1، ص177؛ همچنین، ر.ک: حائرى تهرانى، میر سید على(1377هـ ش)ج1، ص229؛ و نیز، ر.ک: آلوسى، سید محمود(1415هـ ق)ج1، ص316.
