تبیین مفهومِ دو واژهی «تخفیفِ عذاب» و «نصرت» در آیه ی 86 سوره ی بقره
«فَلا یُخَفَّفُ عَنْهُمُ الْعَذَابُ وَ لا هُمْ یُنْصَرُونَ»؛ این بخش از آیه، به دو نکته اشاره میکند؛
نکته ی اول در رابطه با بحثِ «تخفیف عذاب» است؛ و آن، درخواستی است که از سوی جهنمیان بیان میشود. قرآن کریم در آیه ی 49 از سوره ی غافر و از زبان جهنمیان چنین می فرماید: «وَ قَالَ الَّذِینَ فِی النَّارِ لِخَزَنَةِ جَهَنَّمَ ادْعُوا رَبَّکُمْ یُخَفِّفْ عَنَّا یَوْماً مِّنَ الْعَذَابِ»؛ و آنگاه پاسخ خازنان و نگاهبانان جهنم در آیه ی 50 از همان سوره چنین داده میشود که: «قَالُوا أ وَ لَمْ تَکُ تَأْتِیکُمْ رُسُلُکُم بِالْبَیِّنَاتِ...»؛ یعنی خازنان جهنم می گویند: آیا پیامبرانتان دلایل روشنی براى شما نیاوردند؟!).
بنابراین، از بیان فوق معلوم می شود؛ کسانی که حجّت بر آنها تمام شده است ولی با این حال از سر لجاجت و عناد دست به مخالفت فرمان الهی میزنند، هرگز در قیامت مستحق عفو و بخشش نخواهند بود.
نکته ی دوم در رابطه با بحثِ «نصرت» است؛ یعنی از این گروه شفاعت نخواهد شد چرا که نسبت به پیامبران و کتاب خویش بیاعتنا بوده و با آنان مخالفت میکردند. و لهذا این عده راهی برای نصرت و شفاعت باقی نگذاردند.
آری، بدعاقبت شد کسی که حیات باقیِ آخرت را به دنیا فروخت. چنانکه در بیان شریفی از حضرت امیرالمؤمنین علی؟ع؟ اینگونه آمده است: «مَنْ عَبَدَ الدُّنْیَا وَ آثَرَهَا عَلَى الْآخِرَةِ اسْتَوْخَمَ الْعَاقِبَةَ... ».[1]
[1]. ابن شعبه حرانى، حسن بن على(1404هـ ق)النص، ص122؛ ابن بابویه، محمد بن على(1362هـ ش)ج2، ص632؛ مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى(1403هـ ق)ج10، ص110.