رفتار متناقض و دوگانهی یهود با تورات در آیه ی 85 سوره ی بقره
«وَ هُوَ مُحَرَّ‌مٌ عَلَیْکُمْ إِخْرَ‌اجُهُمْ»؛ این قسمت از آیه ی مورد بحث حالیه است.[1] همچنین؛ برای تعیین مرجع ضمیر در کلمه ی «هو» در این بخش از آیه وجوهی بیان شده است،[2] از جمله:
الف) «هو» ضمیرِ شأن و مبتدا که خبر آن جمله ی «مُحَرَّ‌مٌ عَلَیْکُمْ إِخْرَ‌اجُهُمْ» است؛ بر این اساس که کلمه ی «إِخْرَ‌اجُهُمْ» مبتدای مؤخّر و «مُحَرَّ‌مٌ»- با ضمیر مستقر در آن که نایب فاعل است- خبر مقدّم باشد.
ب) «هو» ضمیر شأن و مبتدا که خبر آن «مُحَرَّ‌مٌ» است؛ بر این اساس که نایب فاعلِ آن «إِخْرَ‌اجُهُمْ» باشد.
ج) «هو» ضمیر مبهمی است که با «إِخْرَ‌اجُهُمْ» تفسیر میشود.
البته احتمالات دیگری نیز هست که نیازی به بحث و بررسی ندارد. لکن این سه احتمال قویتر از سایر احتمالات است.
هدف الهی از طرح بحث مذکور این است که بر رفتار متناقض یهودیان خط بطلان بکشد که در کشتن و تبعید مردم باکی نداشتند ولی در بحثِ آزادیِ اسیران با استناد به تورات عمل میکردند. این رفتار ضد و نقیض- نه از سر امتثالِ حکمِ خدا، بلکه- نشانه ی بیماردلی یا تردید آنها درباره ی دین الهی بود. از اینرو تنها انسانهای مردد یا بیمار هستند که با احکام الهی چنین رفتار میکنند.
البته این مسئله چیز جدیدی نیست زیرا در طول تاریخ از این قبیل بیماردلان و شکّاکان، زیاد بوده اند، چنانکه در زمان نبی مکرم اسلام صل الله علیه و آله نیز گروهی ابتدا در محکمه ی حضرت حاضر میشدند؛ هنگامی که حکمی به نفع آنها صادر میشد دین را باور و آن را تایید میکردند، اما اگر حکمِ محکمه با منافع شخصی و امیالشان در تضاد بود از پیامبر صل الله علیه و آله و دین اعراض میکردند.
