عملکرد یهود با محوریت هوای نفس
«وَ إِن یَأْتُوکُمْ اُسَارَ‌ی تُفَادُوهُمْ»؛ کلمه ی «یأتُوکُم» در اصل «یأتُونَکُم» بود، نونِ جمعِ جزمی به توسط إن شرطیه افتاد و چنین معنا شد: آوارگان بیایند نزد شما یهودیان. همچنین؛ کلمه ی «اُساری»- جمع اسیر- به معنی «اسیران» است.[1]
اصل واژهی «تُفادُوهُم»، «تُفادُونَهم» بوده است؛ حرف نون به حکمِ قانونِ جزای شرط ساقط شد.[2] واژه ی مزبور از «فَدی»، «یَفْدی»، «فِدْی» و «فِداءً»[3] به معنای آزادسازی با مال و غیرِ آن،[4] و نیز مبادله ی دو اسیر به صورت طرفینی[5] است، زیرا کلمه ی «تُفادُونَ» از باب مفاعله[6] و برای مبادله ی دوجانبه به کار میرود. حاصل آن که؛ دو واژه ی «الفِدَی» و «الفِدَاءُ» به معنای حفظ انسان است به اِزای آن چیزی که برایش بذل میشود.[7] و مفهومِ آیه نیز چنین خواهد بود: اگر بعضی از یهودیان را نزدشان به صورت اسیر می آوردند با پرداخت مال یا اسیر دیگری مبادله کرده و آنان را آزاد میساختند. این عمل، نشان از اعمال ضد و نقیض آنان دارد که از طرفی با پرداخت فدیه اسیری را آزاد، و از سوی دیگر کشتار و قتل به راه انداخته و مردم را از خانه هایشان بیرون میکردند. پس محوریت حرکت شما، عمل به تورات نبود، بلکه بر پایهی خواسته های نفسانی بوده است.
[1]. ر.ک: داور پناه، ابوالفضل(1375هـ ش)ج2، ص315؛ همچنین، ر.ک: حسینى همدانى، سید محمد حسین(1404هـ ق)ج1، ص235؛ و نیز، ر.ک: بیضاوى، عبدالله بن عمر(1418هـ ق)ج1، ص92.
[2]. ر.ک: دعاس و حمیدان و قاسم(1425هـ ق)ج1، ص37؛ همچنین، ر.ک: محی الدین، درویش(1415هـ ق)ج1، ص139؛ و نیز، ر.ک: داور پناه، ابوالفضل(1375هـ ش)ج2، ص315.
[3]. جوادی آملی، عبدالله(1385هـ ش)ج5، ص411.
[4]. همان.
[5]. طب‍رس‍ی، ف‍ض‍ل بن ح‍س‍ن(1428هـ ق)ج1، ص60.
[6]. حسینى همدانى، سید محمد حسین(1404هـ ق)ج1، ص235؛ یعقوب، جعفری(1376هـ ش)ج1، ص276؛ همچنین، ر.ک: ابن عطیه اندلسى، عبدالحق بن غالب(1422هـ ق)ج1، ص175.
[7]. راغب اصفهانی، حسین بن محمد(1412هـ ق)ص627؛ ابیارى، ابراهیم(1405هـ ق)ج8، ص420.
