. بررسی مسئله ی «قتل به ناحق» در مورد پیامبران
«وَ یَقْتُلُونَ النَّبِیِّینَ بِغَیْرِ الْحَقِّ»؛ اگر کشتن انبیاء به غیر حق، قبیح و نادرست باشد، آیا میتوان از این جمله مفهوم گرفته و بگوییم: کشتن پیامبران از روی حق صحیح است؟!
جواب: صفت، هنگامی که در جمله میآید دو حالت به خود میگیرد: یا «قیدِ حکم» است، و یا «قیدِ متعلقِ حکم».
در این آیه، واژه ی «بِغَیرِ حَقّ»، قید و وصف برای حکم است نه وصفِ متعلقِ حکم،[1] مثلاً در جمله ی «أکرِم العَالِم»؛ علم، صفت برای مردی است که عالم است نه برای اکرام، ولی در واژه ی «بِغَیرِ حَقّ»، وصفِ برای قتل است؛ یعنی قتلِ پیامبران، قتل ناحقی بوده است نه این که پیامبر، حق بود و آنها ایشان را ناحق کشتند.
این سخن، همانند آیه ی 117 از سوره ی مؤمنون است که فرمود: «وَ مَن یَدْعُ مَعَ اللَّهِ إِلَهاً آخَرَ لا بُرْ‌هَانَ لَهُ»، در اینجا مقصود این نیست که بگوییم: اگر برای خدای دیگر برهانی دارید، آن را بیاورید. بلکه معنایش این است که «به طور کلی امکان ندارد برهانی برای اثبات خدای دیگر آورده شود». در اینجا نیز همیشه قتلِ پیامبران ناحق است نه این که چیزی به نامِ قتل پیامبر از روی حق هم داشته باشیم!
[1]. برای اطلاعات بیشتر، ر.ک: جوادی آملی، عبدالله(1385هـ ش)ج4، ص654؛ همچنین؛ ر.ک: بغدادى، علاء الدین على(1415هـ ق)ج1، ص49 و 50؛ و نیز؛ ر.ک: بغوى، حسین بن مسعود(1420هـ ق)ج1، ص123.
