تبیین محدوده ی وظایف پیامبران الهی در آیه ی119 سوره ی بقره
«وَ لا تُسئَلُ عَنْ أصْحَابِ الجَحِیم»؛ واژه ی «جُحْمَة» به شدّت فروزش و لهیب آتش گفته می شود و «جحیم»- به معنای دوزخ- از همین واژه گرفته شده است.[1] این بخش از آیه ی شریفه خطاب به پیامبر اکرم صل الله علیه و آله کرده و می فرماید: اگر عدهای بعد از انجام و ابلاغ رسالت، باز هم ایمان نیاوردند، در این حالت تو دیگر مسئول گمراهی و دوزخی شدنشان نخواهی بود.[2] بنابراین، پیامبران عظام تنها مسئول ابلاغ دستورات الهی و راهنمایی انسانها هستند؛ مسئولیت آنها فقط نشان دادن راه با ابزارِ إنذار و تبشیر است و بیشتر از آن مسئولیتی نخواهند داشت. به بیان دیگر؛ اینچنین نیست که دست کسی را گرفته و جبراً به سمت سعادت بکشانند، و این، نکته ای است که قرآن کریم در آیه ی 272 از سوره ی بقره به آن اشاره کرد و چنین فرمود: «لّیْسَ عَلَیْکَ هُدَاهُمْ». آیه ی ۲۹ از سوره ی کهف نیز به همین نکته اشاره کرد و چنین فرمود: «وَ قُلِ الْحَقُّ مِن رَّبِّکُمْ فَمَن شَاءَ فَلْیُؤْمِن وَ مَن شَاءَ فَلْیَکْفُرْ».[3]
[1]. راغب اصفهانی، حسین بن محمد(1412هـ ق)ص187؛ همچنین، ر.ک: ال‍ف‍راه‍ی‍دی، ال‍خ‍ل‍ی‍ل بن اح‍م‍د(1409هـ ق)ج3، ص87؛ و نیز، ر.ک: طریحی، فخر الدین بن محمد(1380هـ ش)ج6، ص26.
[2]. چنانکه شرح حال این گروه در آیهی 6 از سورهی بقره توضیح داده شد، آنان کسانی بودند که انذار و عدم انذار برایشان فرقی نداشت.
[3]. برای اطلاعات بیشتر، ر.ک: جوادی آملی، عبدالله(1385هـ ش)ج۶، ص۳۶۱ و ۳۶۲.
