بازگشت عمل به عامل
«وَ لَنَا أعْمَالُنَا وَ لَکُمْ أعْمَالُکُمْ»؛ «لَنَا» خبر مقدم، «أعمَالُکُم» مبتدای مؤخر[1] و در تفسیر این بخش از آیه سه احتمال وارد شده است:
الف) مقصود این است که بگوییم: «لَنَا دِینُنَا وَ لَکُم دِینُکُم»،[2] چنانکه در آیه ی 6 از سوره ی کافرون فرمود: «لَکُمْ دِینُکُمْ وَ لِیَ دِین».
ب) مقصود آیه چنین است: ضرر اعمال شما به ما نمیرسد و نفع و ثواب اعمال ما نیز به شما باز نمی گردد. بنابراین، ضرر اعمال شما فقط براى شما و نفع اعمال ما تنها براى ما است.[3] چنانکه در آیه ی ۲۴ از سوره ی سبأ میفرماید: «قُلِ اللَّهُ وَ إِنَّا أوْ إِیَّاکُمْ لَعَلى هُدىً أوْ فی ضَلالٍ مُبینٍ».
ج) خداوند با جمله ی فوق، جواب سخن کسانی را می دهد که مىگفتند: اعراب چون بتپرست بودند شایستگى نبوّت ندارند. بدین معنا که؛ اگر برخی از اعراب بت پرست بوده اند، به ما مسلمانان ارتباطی ندارد و ما نباید به جرم اعمال آنها مؤاخذه شویم.[4]
[1]. محی الدین، درویش(1415هـ ق)ج1، ص197؛ همچنین، ر.ک: صافى، محمود بن عبدالرحیم(1418هـ ق)ج1، ص281؛ و نیز، ر.ک: دعاس و حمیدان و قاسم(1425هـ ق)ج1، ص59.
[2]. دخیل، على بن محمد على(1422هـ ق)ص31؛ طبرسى، فضل بن حسن(1372هـ ش)ج1، ص408؛ ر.ک: ثعلبى نیشابورى، ابواسحاق احمد بن ابراهیم(1422هـ ق)ج2، ص6.
[3]. طبرسى، فضل بن حسن(1372هـ ش)ج1، ص408.
[4]. همان.
