بر آستان حضرت دوست

مطالب علمی و مذهبی

۳ مطلب در آذر ۱۳۹۷ ثبت شده است

«وَ مَا اللَّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ»؛ مقصود از جمله­ ی مزبور این است که خداوند از آنچه انجام می دهید بی­خبر نبوده و به سخنانِ نادرست و کردار زشتشان آگاه است، و شما را به سختترین عذاب و کیفر گرفتار خواهد نمود. بنابراین؛ او می­داند که شهادت را کتمان کردید.

حاصل آن که؛ جمله­ ی مذکور، تهدید[1] و وعید به عذاب است.[2] چنان­که در آیه­ ی 12 از سوره­ ی ابراهیم نیز می­فرماید:‌ «وَ لا تَحْسَبَنَّ اللَّهَ غافِلاً عَمَّا یَعْمَلُ الظَّالِمُونَ إِنَّما یُؤَخِّرُهُمْ لِیَوْمٍ تَشْخَصُ فیهِ الْأبْصار»، و نیز در آیه­ی 132 از سوره­ی انعام این­گونه فرمود: «وَ ما رَبُّکَ بِغافِلٍ عَمَّا یَعْمَلُونَ».[3]



[1]. داور پناه، ابوالفضل(1375هـ ش)ج‏2، ص203؛ حسینى همدانى، سید محمد حسین(1404هـ ق)ج‏1، ص212؛ حسینی شیرازی، سید محمد(1423هـ ق)ص32.

[2]. سبزوارى نجفى، محمد بن حبیب الله‏(1419هـ ق)ص28؛ سبزوارى نجفى، محمد بن حبیب الله(1406هـ ق)ج‏1، ص169؛ قاسمى، محمد جمال الدین‏(1418هـ ق)ج‏1، ص411.

[3]. موسوى سبزوارى، سید عبدالأعلى(1409هـ ق)ج‏1، ص286.

۰ نظر موافقین ۲ مخالفین ۰ ۲۲ آذر ۹۷ ، ۰۹:۵۷
سعید شریف دینی

«وَ مَنْ أظْلَمُ مِمَّن کَتَمَ شَهَادَةً عِندَهُ مِنَ اللَّهِ»؛ در تفسیر این بخش از آیه و لفظِ «مَنْ» در جمله­ ی «عِندَهُ مِنَ اللَّهِ»، چند قول وارد شده است:[1]

الف) کلمه­ ی «مَنْ» در «مِن اللَّه» به معناى «ابتداء غایت» و به «شهادت» تعلق دارد، و لهذا متعلق به واژه­ ی «کتمان» نیست؛ که در این صورت برخی گفته­ اند: مقصود این است که هیچ کس ظالم­ تر از کسى نیست که شهادتى نزد او از خدا باشد و آن را کتمان کند. همچنین؛ مقصود از شهادت این است که خداوند در کتب یهود و نصارى صحت نبوّت پیغمبر اسلام صل الله علیه و آله و بشارت به آن را بیان نموده است.

ب) کلمه ­ی «مَنْ» متعلق به «کتمان» است که در این صورت معنا این­گونه خواهد بود: کیست ظالم­ تر از کسى که کتمان کند و به­ جا نیاورد آن عباداتى را که در تورات از طرف خداوند صادر گردیده است. یا این که کلمه­ ی «مَنْ» به معناى «الى» بوده و تقدیر آیه چنین است: «کتم شهادة أن یؤدیها الى اللَّه»؛ یعنى شهادت خود را کتمان کند و در برابر خداوند ادا نکند.

ج) مقصود این است که اگر خداوند کتمانِ شهادت کند و حقیقت را بگوید، در این صورت کیست که از خدا ظالم­تر باشد؟ و این جمله مثل این است که بگوییم: «من اظلم ممن یجور على الفقیر الضعیف من السلطان الغنى القوى»؛ یعنى سلطان توانگر و نیرومند اگر بر فقیر ضعیف ظلم کند در این صورت از او ستم­کارتر کیست؟ به بیان دیگر؛ اى یهود و نصارى، لازمه­ ی حرف شما که مى‏گویید: ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و یعقوب  و فرزندان او بر دین شما بودند- در حالی که خداوند می­گوید: آنان بر دین شما نبودند- این است که خداوندِ حقیقتى را کتمان کند و بر خلاف حقیقت سخن بگوید؛ و در نتیجه بندگان خود را به ضلالت و گمراهى بکشاند! و حال آن که ساحت مقدس پرودگار بسیار برتر و بالاتر از این نسبت­ها است. و اگر این پیغمبران و پیغمبر زادگان، یهود و نصارى بودند به طور حتم خداوند کتمان نکرده و حقیقت را بیان می­ نمود.



[1]. ر.ک: طبرسى، فضل بن حسن‏(1372هـ ش)ج‏1، ص411؛ همچنین، ر.ک: طوسى، محمد بن حسن(قرن14ق)ج‏1، ص489 و 490.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۲ آذر ۹۷ ، ۰۹:۵۶
سعید شریف دینی

روایات باب «اخلاص» فراوان است؛ و ما در این بخش به دو حدیث از احادیثِ باب اخلاص اشاره می­ کنیم:

الف) اخلاص، سرّ خداوند سبحان است که آن را به عنوان امانت در دل بنده­ ی محبوبش می­ افکند. چنان­که در روایتی به نقل از رسول گرامی اسلام صل الله علیه و آله این­گونه آمده است: «روی عن حذیفة بن الیمان قال سألت النبی صل الله علیه و آله عن الإخلاص ما هو قال سألت جبریل علیه السلام  عن ذلک قال سألت رب العزة عن ذلک فقال هو سر من سری استودعته قلب من أحببته من عبادی‏».[1]

ب) حقیقت اخلاص این است که اگر انسان عمل صالحی را انجام داد از دیگران توقع ستایش نداشته باشد. پس حقیقت اخلاص، خالص بودن عمل از ستایش است. چنان­که در روایتی منسوب به نبی مکرم اسلام صل الله علیه و آله چنین آمده است؛ «إِنَّ لِکُلِّ حَقٍّ حَقِیقَةً وَ مَا بَلَغَ عَبْدٌ [حَقَّ][2] حَقِیقِیَّةِ الْإِخْلاصِ حَتَّى لا یُحِبَّ أنْ یُحْمَدَ عَلَى شَیْ‏ءٍ مِنْ عَمَلِ اللَّه».[3]



[1]. طبرسى، فضل بن حسن‏(1372هـ ش)ج‏1، ص409.

[2]. طبرسى، على بن حسن(1385هـ ق)النص، ص10.

[3]. مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى‏(1403هـ ق)ج‏69، ص304؛ نورى، حسین بن محمد تقى(1408هـ ق)ج‏1، ص100.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۲ آذر ۹۷ ، ۰۹:۵۲
سعید شریف دینی