مقصود از «إتیان بهتر یا مانند آن» در آیه ی 106 سوره ی بقره
«نَأْتِ بِخَیْرٍ مِّنْهَا أوْ مِثْلِهَا»؛ تفسیر این بخش از آیه به دو شیوه است:
الف) بگوییم: «نَأتِ بِخَیرٍ مِنهَا فِی التَّسهِیلِ وَ التَّیسِیر»؛ یعنی هر گاه آیه ای نسخ شود بهتر از آن آیه را در «آسان بودن» می‌آورد. نظیر این که قرآن کریم در آیه ی 61 از سوره ی انفال امر به جنگ را آسان نمود و فرمود: «الآنَ خَفَّفَ اللّهُ عَنکُم».[1]
«أو مِثلِهَا»؛ یا این که «نظیر این آیه» را میآوریم. نظیر نسخِ قبله ی بیت المقدس و اثبات قبله ی کعبه،[2] پس یکی را نسخ و مثلِ آن حکمِ منسوخ را برای جای دیگر تشریح می‌کند. چون کعبه به جهت آن که قبله است نظیر بیت المقدس خواهد بود.
ب) بگوییم: بعد از نسخِ آیه، حکم دیگری را که بهتر از آن آیه ی اول است میآوریم. بهتر بودن میتواند در جهت مصلحت و کمالی برای بندگان،[3] و یا لااقل برابر با آن آیه[4] از جهات مزبور باشد.
احتمال أخیر، قویتر از احتمال قبلی است. چون خیریّت همیشه با کمال یک موجود و با مصلحت حکمی آن است.
[1]. طبرسى، فضل بن حسن(1372هـ ش)ج1، ص348؛ طوسى، محمد بن حسن(قرن14ق)ج1، ص397؛ عاملى، على بن حسین(1413هـ ق)ص26.
[2]. اندلسى، ابوحیان محمد بن یوسف(1420هـ ق)ج1، ص552؛ سایس، محمد على(1423هـ ق)ص35؛ خطیب، عبدالکریم(1386هـ ق)ج1، ص128.
[3]. مراغى، احمد بن مصطفى(بیتا)ج1، ص187؛ مغنیه، محمد جواد(1425هـ ق)ص21.
[4]. مغنیه، محمد جواد(1425هـ ق)ص21.
