وجه مشترک یهودیان عصر موسی علیه السلام و محمد صل الله علیه و آله در آیه ی 93 سوره ی بقره
«قَالُواْ سَمِعْنَا وَ عَصَیْنَا وَ اُشْرِ‌بُوا فِی قُلُوبِهِمُ الْعِجْل بِکُفْرِهِمْ»؛ مقصود این بخش از آیه ی شریفه این است که آنان به حسب کلام و گفتار، سخن را پذیرفتند اما هنگام عمل و التزام، از آنچه بدان مأمور شده بودند پیروی نکردند.[1]
به طور قطع این سخنان به زمان حضرت موسی علیه السلام اختصاص نداشته و گویای لجاجت و تمرّد یهودیانِ عصر پیامبر اسلام صل الله علیه و آله نیز خواهد بود، چنانکه هدف آیه از این سخنان مطرح کردن وجه اشتراکِ یهودیانِ پیشین با یهودیانِ عصر اسلام در تمرّد و فرمانناپذیریِ این گروه است.
بر این اساس، گویا یهودیانِ عصر نبی مکرم اسلام صل الله علیه و آله- با تأسی به اسلاف خود- در پاسخ به آن حضرت مبنی بر ایمان آوردن به ایشان و پذیرش اسلام چنین گفته باشند: «آنچه را که محمد صل الله علیه و آله ما را بدان سوی فرا میخواند شنیدیم و اطاعت ننمودیم»![2]
آنگاه آیه ی شریفه در ادامه می فرماید: این تمرد و سرکشی بدان جهت بود که قلب این گروه به وسیله ی گوساله پرستی إشباع و سیراب شده بود. بنابراین، اینان به سبب کفر و ضلالتشان، غرق در محبت گوساله شده بودند،[3] تا جایی که این علاقه در اعماق قلبشان نفوذ کرده بود؛ همانند مشروبی که با نوشیدن، در اعماق بدن انسان ریشه دوانده و جزئی از بافت و تار و پود بدنِ فرد میشود.[4]
گوساله پرستی تجسم دنیا و علاقه به مادیات و زخارف دنیوی است، چنانکه این پدیدهی مشترک در وجود یهودیانِ عصر پیامبر اسلام صل الله علیه و آله- و یهودیان هر عصری- عیان بود و همین امر، مانع پذیرش اسلام از ناحیه ی آنان میشد.
[1]. حسینى همدانى، سید محمد حسین(1404هـ ق)ج1، ص256؛ همچنین، ر.ک: مکارم شیرازى، ناصر(1421هـ ق)ج1، ص300.
[2]. سبزوارى نجفى، محمد بن حبیب الله(1419هـ ق)ص19؛ سبزوارى نجفى، محمد بن حبیب الله(1406هـ ق)ج1، ص112.
[3]. کاشانى، ملا فتح الله (1423هـ ق)ج1، ص192؛ موسوى سبزوارى، سید عبدالأعلى(1409هـ ق)ج1، ص331.
[4]. ر.ک: بلاغى نجفى، محمد جواد(1420هـ ق)ج1، ص108.
