سرایت دادن گناه فرد به قوم در ایه ی 72 سوره ی بقره
سرایت دادن گناه فرد به قوم
«وَ اللَّهُ مُخْرِ‌جٌ مَّا کُنتُمْ تَکْتُمُونَ»؛ اگر پرسیده شود: چرا در این بخش از آیه، خطاب متوجه همه ی بنی اسرائیل شده است؟ در جواب میگوییم: زیرا هرچند مسئله ی قتل از سوی یک فرد صادر شده است، لکن او به منزله ی نماینده ی قوم خود بود و آنها نیز از فعل ایشان راضی بودند. همانند پی کردن ناقه ی صالح، که از یک فرد صادر شد اما قرآن آن را به قوم ثمود نسبت می دهد، زیرا قوم مزبور فردی را از طایفه ی خویش طلب کرده و او را به سراغ این امر فرستادند، چنانکه در آیه ی 29 از سوره ی قمر اینگونه فرمود: «فَنَادَوْا صَاحِبَهُمْ فَتَعَاطَی فَعَقَرَ».[1]
اینجاست که در می یابیم؛ وقتی در میان گروهی، جریان و مسئله ی مهمی بود که از سوی عدهای اصرار بر سرپوش گذاشتن آن باشد، خدایِ سبحان بر خود لازم میداند که حق مظلوم را بستاند. لهذا؛ از کلمه ی «مُخرِج» چنین به دست میآید که ذات أقدس إله همواره به دفاع از مظلوم برخاسته است. زیرا مفهومِ «اخراج» در جایی است که مسئله ی مُعضل و غامضی در میان باشد، و آنگاه کسی که بر آن معضل اشراف کامل دارد برخواسته، اقدام کند و گره را باز کند. و این عمل از عهده ی هر فردی بر نمیآید، چنانکه فرمود: «وَ لا یَکْتُمُونَ اللَّهَ حَدِیثاً»«نساء/42».
