حکمت کاربرد دو لفظِ «رحیم» و «حکیم»

حکمت کاربرد دو لفظِ «رحیم» و «حکیم»

«إِنَّهُ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِیم»؛ کلمه­­ی «توّاب» در برخی از موارد با واژه­ ی «حکیم»، و در مواردی نیز با واژه ی «رحیم» می­آید. این دو واژه­ با یکدیگر متفاوتند؛ آن­جا که لفظ مذکور با صفتِ «رحیم» می­آید- همانند آیه­ ی مورد بحث- قبولِ توبه با یک نوع مهرورزیِ خاص و خالص است، اما هنگامی که این لفظ با صفت «حکیم» آمده خداوند درصدد تنبیه حکیمانه­ ی انسانِ تائب است؛ چنان­که در آیه­ ی 64 از سوره­ ی بقره می­فرماید: «فَلَوْ لا فَضْلُ اللَّهِ عَلَیْکُمْ وَ رَحْمَتُهُ» و نیز در آیه­ ی 10 از سوره­ ی نور فرمود: «وَ أنَّ اللَّهَ تَوَّابٌ حَکِیمٌ».

از آن جهت که وصف «رحیم» از رحمت ویژه­ی الهی خبر می­دهد معلوم می شود که بعضی از انسان­های تائب به ویژه حضرت آدم علیه السلام  از یک نوع رحمت خاصی برخوردارند. به همین جهت خدای تعالی در قرآن کریم می­فرماید: رحمتِ ویژه­ام را برای پرهیزگاران قرار دادم، و در آیه­ ی 156 از سوره­ ی اعراف چنین آمده است: «فَسَأکْتُبُهَا لِلَّذِینَ یَتَّقُونَ».