«وَ إِذَا قِیلَ
لَهُمْ آمِنُواْ»؛
سؤال: چرا در آیه ی مذکور به جای استفاده از لفظ «قَالَ»، کلمه ی «قِیلَ» به کار رفت؟
جواب: مهمترین خصیصه ی منافقان آن است که پیروِ منطق و سخنِ حق نیستند بلکه گروهی لجباز و نصیحتناپذیرند. به همین جهت خدای تعالی نیز با این شیوهی بیان، گروه منافقان را تحقیر مینماید. و لهذا این عده در پاسخ به ناصحانی که به آنها میگفتند: «آمِنُواْ»، به دو جواب اشاره میکردند:
جواب اول را این آیه بیان میکند که؛ «قَالُواْ أنُؤْمِنُ کَمَا آمَنَ السُّفَهَاء»؛ در این آیه، منافقان به مؤمنان نسبت «سفاهت» میدهند؛ «سفیه» به کسی گفته میشود که عقلِ عملیِ او مختل بوده، نفع و ضرر خویش را نشناخته و قدرت تمییز از او سلب شده است. پس؛ از نگاه منافقان، مؤمنین عقلشان مختل است، نفع و ضرر خویش را نشناخته و فاقد قدرت تمییزند!
جواب دومِ آنها در ذیل آیه ی 206 از سورهی بقره آمده است که عزّت دروغین خویش را به رخ مؤمنان میکشند، چنانکه فرمود: «وَ إِذا قیلَ لَهُ اتَّقِ اللَّهَ أخَذَتْهُ الْعِزَّةُ بِالْإِثْمِ»، در حالی که عزت حقیقی از آنِ خداست و آن را تنها به مؤمنان عنایت میکند.
بنابراین، گویا خدای سبحان با این شیوه از بیان، گروه نفاق را سفیه خوانده و عزت دروغینشان را بر باد میدهد.
