فهم دقیق مناسک حج و عمل به آن
«وَ أرِنَا مَنَاسِکَنَا»؛ واژهی «أرِنَا» به معنای «نشان بده به ما»،[1] یا «بشناسان ما را»[2] است؛ می فرماید: مناسک حج را به ما بشناسان.[3] راغب در «مفردات» پیرامون واژه ی «نسک» چنین میگوید: «النُّسُکُ: العبادةُ، و النَّاسِکُ: العابدُ و اختُصَّ بأعمالِ الحجِّ، و المَنَاسِکُ: مواقفُ النُّسُک و أعمالُها، و النَّسِیکَةُ: مُخْتَصَّةٌ بِالذَّبِیحَةِ»،[4] بنابراین کلمهی مذکور در اینجا به معنای اعمالی است که عبادت با آن محقق میشود که با عنایت به معنای فوق، حضرت ابراهیم و اسماعیل از خداوند درخواست نمودند: حقیقت اعمالی که عبادت محسوب میشود- یعنی اعمال حج- را به آنها معرفی کند. به بیان دیگر؛ آن دو بزرگوار، از خدای تعالی درخواستِ معرفت و درکِ جایگاه اعمالی همچون؛ طواف، سعی، رمی، عرفات، منی بودند. البته مقصود، تعلیمِ صرف نیست بلکه درخواست نمودند که این اعمال همانند مفاهیم در ذهنشان جای گرفته و آنگاه بدان عمل کنند؛ لازمهاش این است که مثلاً جناب جبرئیل علیه السلام اعمال را برایشان بازگو کرده و انجام دهد تا آنها نیز خوب درک کرده و به نحو أحسن، موفق به انجام اعمال شوند.
[1]. حسینى شاه عبدالعظیمى، حسین بن احمد(1363هـ ش)ج1، ص256؛ مصطفوی، حسن(1380هـ ش)ج2، ص167.
[2]. ابن عجیبه، احمد(1419هـ ق)ج1، ص166؛ فیض کاشانی، ملا محسن(1415هـ ق)ج1، ص190؛ مظهرى، محمد ثناء الله(1412هـ ق)ج1، ص131.
[3]. مغنیه، محمد جواد(1425هـ ق)ص25؛ هویدی بغدادی، محمد(بیتا)المتن، ص20؛ سبزوارى نجفى، محمد بن حبیب الله(1406هـ ق)ج1، ص147.
[4]. راغب اصفهانی، حسین بن محمد(1412هـ ق)ص802؛ همچنین، ر.ک: ابیارى، ابراهیم(1405هـ ق)ج8، ص555.
