مفهومِ حقیقیِ هدایت در پیروی از دین اسلام در آیه ی 120 سوره دی بقره
«قُلْ إِنَّ هُدَى اللَّهِ هُوَ الْهُدَى»؛ این جمله در حقیقت، پاسخی به یهودیان است.[1] بنابراین، خطابِ «قُل» در این بخش از آیه بازگو کنندهی وظیفه و مسئولیت پیامبر اکرم صل الله علیه و آله در حوزه ی تبلیغ دین است، از اینرو مقصود از کلمه ی «هُدَی»؛ دین خدا، و مقصود از «الهُدَی»؛ راه حق، طریق نجات[2] و هدایتی است که سعادت دنیا و آخرت را رغم میزند.[3]
جمله ی «هُوَ الهُدی» اسمیّه است، و ضمیر فصلِ «هُوَ» مبتدا، به «هُدَى اللَّهِ» باز میگردد. همچنین؛ کلمه ی «الهُدَى» اسم مصدر- خبر براى ضمیرِ فصل- و جمله ی اسمیّه ی مذکور خبر براى «إنّ» است؛[4] قرار گرفتن ضمیر فصل میان اسم و خبرِ «إنّ» و نیز آمدنِ خبر با الف و لام، مفید حصر است.[5] بر همین اساس آیه ی شریفه در صدد بیان این مهم است که مفهومِ حقیقِی هدایت و طریقه ی پرستش آفریدگار، تنها در پیروى از دین اسلام و قرآن کریم منحصر است. بنابراین، لازمه ی حصر آن است که حقیقتِ دین یهود و نصاری جز ضلالت و پیروى از هوى و خیالات واهیه نیست.[6] معلوم میگردد که ملت آنان از هدایت و راه سعادت خالى و تهی است.[7] در حالی که راه و رسم پیامبر اسلام صل الله علیه و آله بر اساس وحی الهی بوده و تنها قانونی است که میتواند سعادت بشر را تضمین و تأمین نماید.
[1]. مترجمان(1377هـ ش)ج1، ص161؛ طنطاوى، سید محمد(1407هـ ق)ج1، ص262؛ همچنین، ر.ک: آلوسى، سید محمود(1415هـ ق)ج1، ص368.
[2]. طیب، سید عبدالحسین(1378هـ ش)ج2، ص173.
[3]. طنطاوى، سید محمد(1407هـ ق)ج1، ص262.
[4]. حسینى همدانى، سید محمد حسین(1404هـ ق)ج1، ص۳۱۵.
[5]. جوادی آملی، عبدالله(1385هـ ش)ج۶، ص۳۶۸ (پاورقی).
[6]. حسینى همدانى، سید محمد حسین(1404هـ ق)ج1، ص۳۱۵ و ۳۱۶.
[7]. طیب، سید عبدالحسین(1378هـ ش)ج2، ص173.