چرا مسلمانان مأمور به عفو و گذشت شدند؟ در آیه ی 109 سوره ی بقره

سؤال: چرا مسلمانان مأمور به عفو و گذشت شدند؟

جواب: پاسخ به این مسئله از دو جهت مورد بررسی قرار می­گیرد:

اول آن که؛ این عفو و گذشت جنبه­ ی عاطفی دارد. زیرا مسلمانان از طبقات مختلف بوده، در میان یهودیان زندگی می کردند و نوعاً رابطه ­ی خویشی با آنها داشتند. از جمله؛ در بین یهود کسانی بودند که مسلمان شده و یا با یکدیگر انس و الفتی برقرار کرده بودند، و اسلام نیز همواره در مسئله­ ی احترام به خانواده، پاس­داشت عاطفه و جذب انسان­ها، پیش­رو و پیش قدم بوده است. بنابراین، مسائلی از این دست موجب می­شد که اسلام به این قبیل روابط احترام گذارده، به مسلمانان و پیروان این دینِ شریف دستور به عفو و گذشت بدهد و انتقام را حرکت شایسته و نیکویی نداند.

دوم آن که؛ همواره چنین بوده که مسئله ­ی عفو و گذشت، باعث رأفت قلوب و جذب حداکثری خواهد شد، و اسلام نیز طرفدار جذب اکثر است. چنان­که در آیه­ ی 25 از سوره حدید می‌فرماید: «ما رسولان خود را با دلایل روشن فرستادیم، و با آنها کتاب (آسمانى) و میزان- یعنی وسیله­ ی شناسایى حقّ از باطل و قوانین عادلانه را- نازل کردیم تا مردم قیام به عدالت کنند...». و در ادامه به این نکته اشاره می­کند که اگر این اقدام مؤثر نیفتاد آنگاه؛ «وَ أنْزَلْنَا الْحَدیدَ فیهِ بَأْسٌ شَدید»، و آهن را فرود آوردیم (آفریدیم) که در آن براى کارزار با دشمنان، دارای قوت و توانایى سختی است.