قرآن، حقیقتی یگانه و مطلق در آیه ی 91 سوره ی بقره

«وَ هُوَ الْحَقُّ»؛ ضمیرِ «هو» به «مَا وَراء» باز می­گردد که همان قرآن است.[1] الف و لام در «الحَقّ» برای استغراق است؛ همان­طور که «ال» در جمله­ی «زیدٌ الرَّجل» برای استغراق بوده و معنایش چنین خواهد بود: «زید، تنها مرد است»؛ یعنی حقیقتِ مردانگی تنها در زید جمع شده است.[2]

بنابراین، در این­جا نیز با عنایت به حرفِ «ال» در کلمه­ ی «الحَقّ» می­گوییم: این آیه ­ی شریفه می­فرماید: شما یهودیانِ عصرِ نزولِ قرآن، در حالی این کتابِ مقدس را انکار می­ کنید که کتابِ مزبور نه تنها فاقد هر نقص و کاستی است که در عصر خود- و تا روز قیامت- حقیقتی یگانه و مطلق است.

---

[1]. کرمى حویزى، محمد(1402هـ ق)ج‏1، ص11؛ همچنین، ر.ک: طبرى، ابوجعفر محمد بن جریر(1412هـ ق)ج‏1، ص332؛ و نیز، ر.ک: حائرى تهرانى، میر سید على(1377هـ ش)ج‏1، ص237.

[2]. جوادی آملی، عبدالله(1385هـ ش)ج5، ص524.