مقصود از «کتاب» و «فرقان» در آیه ی 53 سوره ی بقره
کتاب و فرقان، نعمت دیگری بود که خدای سبحان آن را به بنی اسرائیل عطا فرمود.
مراد از «کتاب»، همان «تورات» است، چنانکه در آیه 2 از سوره ی بقره که میفرماید: «ذَالِکَ الْکِتَابُ لاَ رَیْبَ فِیهِ»، مقصود از کتاب، قرآن کریم است.
و اما مراد از «فرقان»؛ در بیان مصادیق این کلمه، ابوحیان اندلسی در کتاب «البحر المحیط»[1] دوازده نقل قول آورده است. و نیز طبری به نقل از ابن عباس مینویسد: «فرقان»، جامعِ تورات، انجیل، زبور و قرآن است. احتمال دیگری که داده شده این است که مراد از فرقان، معجزاتی چون عصا و ید بیضاء است که فارق بین کفر و ایمان میباشد.
اما مختار جمعی از مفسران این است که مراد از فرقان، همان کتاب است؛ بر اساس این مبنا، عطف «الفرقان» به «الکتاب» از قبیل عطف صفت بر موصوف است، از باب اهمیتی که وصف دارد مانند: «وَ لَقَدْ آتَیْنَا مُوسَى وَ هَارُونَ الْفُرْقَانَ وَ ضِیَاءً وَ ذِکْرًا لِّلْمُتَّقِینَ»،«انبیاء/48»، که «ضیاء» و «ذکر»، وصفِ «فرقان» است اما در عین حال با واو عاطفه آمده است، و اگر عطف وصف بر موصوف روا نباشد از قبیل عطف صفت بر صفت است؛ زیرا هر دو- یعنی «الکتاب» و «الفرقان»- صفت برای تورات هستند.
